
1. Giriş
Sağlık sektöründe dijitalleşmenin artmasıyla birlikte hasta verilerinin güvenliği kritik bir öneme sahiptir. Elektronik Sağlık Kayıtları (EHR), hastane bilgi yönetim sistemleri (HBYS) ve tele-tıp uygulamaları gibi sistemler, sürekli siber tehditlere maruz kalmaktadır. Bu nedenle, sağlık verilerini korumak için penetrasyon testleri büyük önem taşır.
Bu makalede, sağlık sektörüne özel penetrasyon testi türleri, test süreçleri ve en iyi uygulamalar ele alınacaktır.
2. Penetrasyon Testlerinin Önemi
Penetrasyon testleri, sağlık sistemlerindeki güvenlik açıklarını belirlemek, yetkisiz erişimi önlemek ve hasta verilerini korumak için kullanılan yöntemlerdir. Testler, saldırgan bakış açısıyla sistemleri değerlendirerek güvenlik açıklarını ortaya çıkarır.
Sağlık sektöründe yapılan penetrasyon testleri, şu güvenlik tehditlerini tespit etmeye yardımcı olur:
- Kötü niyetli yazılımların sağlık sistemlerine sızması
- Yetkisiz erişim girişimleri
- Zafiyet barındıran API ve web servisleri
- Fidye yazılımı (ransomware) saldırıları
- Kimlik doğrulama ve yetkilendirme açıkları
3. Sağlık Alanında Yapılan Penetrasyon Testleri
Sağlık sektöründe yapılan penetrasyon testleri, test edilen sistemlerin türüne göre farklılık gösterebilir.
a) Ağ Tabanlı Penetrasyon Testleri
Hastaneler, klinikler ve sağlık kuruluşları geniş ağ yapıları kullanır. Bu ağlardaki güvenlik açıklarını tespit etmek için aşağıdaki testler gerçekleştirilir:
- Ağ izleme ve trafik analizi: Şüpheli bağlantılar ve güvenlik açıkları belirlenir.
- Ağ cihazlarının güvenlik testi: Firewall, router ve switch gibi cihazların konfigürasyonları değerlendirilir.
- Wi-Fi güvenlik testleri: Kablosuz ağlardaki yetkisiz erişimler tespit edilir.
b) Web ve Mobil Uygulama Testleri
Sağlık uygulamaları hasta bilgilerini sakladığından, bu sistemlerin güvenliğini sağlamak için testler yapılır:
- SQL Injection, XSS, CSRF gibi web güvenlik açıklarının tespiti
- Hassas verilerin şifreleme standartlarına uygun olup olmadığının analizi
- Kimlik doğrulama mekanizmalarının kırılganlığının incelenmesi
c) API ve Web Servis Güvenlik Testleri
Sağlık sistemleri, üçüncü taraf hizmetler ve sigorta şirketleriyle veri paylaşımında API’leri kullanır. Bu testler, API uç noktalarının güvenliğini denetler:
- Yetkilendirme ve kimlik doğrulama mekanizmalarının kontrolü
- Veri sızıntılarına neden olabilecek hataların tespiti
- Şifreleme yöntemlerinin analizi
d) Sosyal Mühendislik Testleri
Siber saldırganlar genellikle sağlık çalışanlarını hedef alarak sosyal mühendislik saldırıları düzenler. Bu testler, çalışanların güvenlik farkındalığını ölçmek için yapılır:
- Kimlik avı (phishing) testleri
- Sahte teknik destek saldırıları
- Telefon veya e-posta yoluyla sosyal mühendislik saldırıları
e) Medikal Cihaz Güvenlik Testleri
IoT tabanlı medikal cihazlar (MR, EKG, hasta takip sistemleri) büyük güvenlik riskleri barındırır. Testler şu alanlara odaklanır:
- Kablosuz bağlantı ve Bluetooth güvenliği
- Veri şifreleme seviyelerinin analizi
- Cihaz firmware açıklarının tespiti
4. Penetrasyon Test Süreci
Sağlık sektöründe penetrasyon testleri aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Planlama ve Keşif
- Test edilecek sistemlerin belirlenmesi
- Sağlık kuruluşunun veri koruma politikalarının analiz edilmesi
- Tarama ve Analiz
- Açık portlar ve hizmetlerin incelenmesi
- Güvenlik açıklarının belirlenmesi
- Saldırı Simülasyonu
- Yetkisiz erişim girişimleri
- Fidye yazılımı saldırı simülasyonları
- Sosyal mühendislik testleri
- Sonuçların Değerlendirilmesi
- Zafiyetlerin önceliklendirilmesi
- Güvenlik önlemlerinin önerilmesi
- Raporlama ve İyileştirme
- Teknik ve yönetsel raporların hazırlanması
- Güvenlik açıklarının kapatılması için aksiyon planı oluşturulması
5. Sağlık Sektöründe Penetrasyon Testi Standartları
Sağlık alanında penetrasyon testleri yapılırken aşağıdaki standartlar ve regülasyonlar dikkate alınmalıdır:
- HIPAA (Health Insurance Portability and Accountability Act) – ABD’de sağlık verisi koruma standartları
- GDPR (General Data Protection Regulation) – Avrupa Birliği’nin veri koruma yönetmeliği
- ISO 27001 & ISO 27799 – Sağlık bilişiminde bilgi güvenliği yönetim sistemleri
- KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) – Türkiye’de kişisel sağlık verilerini koruma kuralları
6. Sonuç
Sağlık verisi işleyen sistemler, kritik bilgileri barındırdığı için sürekli güvenlik tehditleriyle karşı karşıyadır. Penetrasyon testleri, sağlık kuruluşlarının güvenlik açıklarını belirlemesine ve hasta verilerini korumasına yardımcı olur.
Gelecekte, yapay zeka destekli siber güvenlik sistemleri ve otomatik saldırı tespit algoritmaları, sağlık sektöründe penetrasyon testlerinin etkinliğini artıracaktır. Sağlık kuruluşları, düzenli güvenlik testleri yaparak veri ihlallerini önleyebilir ve hasta güvenliğini sağlayabilir